Rozpoznawanie i obrona przed „miękką przemocą” w pracy zespołowej

Czas trwania: 6h + przerwa obiadowa
Liczebność grupy: do 20 osób

Część teoretyczna

Podczas teoretycznej części warsztatu omawiana jest dynamika funkcjonowania zachowań przemocowych (krzywdzących, nadużyciowych) pomiędzy sprawczynią/sprawcą, ofiarą, a świadkiniami i świadkami tej sytuacji. Przedstawione są też informacje o tym, jak formalne i nieformalne struktury władzy wspomagają i umacniają szkodliwe zachowania oraz jakie są podstawowe mechanizmy psychiczne wpływające na skutki takich sytuacji.

Następnie skupiamy się szczegółowo na technikach manipulacyjnych, które są powszechnie stosowane w zespołowych procesach, także procesach artystycznych. Mistrzowskie techniki nacisku, z norweskiego dosłownie: „techniki rządzenia” [hersketeknikker], po angielsku funkcjonują jako „Master Suppression Techniques”. Mówi się też o nich jako o „technikach dominacji”. Definiuje się je jako strategię społecznej manipulacji, dzięki którym dominująca grupa utrwala swoją władzę i przywileje. Manipulują one uczuciami osoby lub osób, w które są wymierzone, oraz uwagą świadkiń i świadków tej sytuacji. Podstawową sprawą jest umiejętność rozpoznawania tych technik oraz świadomość, jak one działają. Dzięki temu można je ujawnić i się im przeciwstawić. Trzeba je głośno nazywać i wyjaśniać.

Do ww. zestawu technik dominacji prowadząca dodaje też informacje o innych technikach manipulacji, np. lovebombing, „niska piłka”, gaslighting, victim blaming.

Część praktyczna

Po czym poznać, że ktoś narusza moje granice? Jak nie naruszać cudzych granic? Jak sygnalizować problem, nie generując konfliktu? Jak rozwiązywać konflikt bez przemocy? Jak pracować zespołowo w sytuacji różnych potrzeb, przyzwyczajeń i metod? Ta część warsztatu porusza głównie kwestie budowania świadomości własnych potrzeb, granic, zaangażowania. Wprowadza podstawowe narzędzia bezprzemocowej komunikacji w celu budowania partnerskich, podmiotowych relacji w pracy twórczej. Omawia dynamikę indywidualnego i grupowego procesu twórczego i uczy rozpoznawania sytuacji, w których prawdopodobieństwo zachowań manipulacyjnych lub przemocowych wzrasta.

Celem tej części warsztatów jest rozpoznanie przez uczestniczki i uczestników, co dla nich samych jest dopuszczalne, a co nie, co im jest potrzebne, aby czuć się bezpiecznie i twórczo się angażować, w jaki sposób z niezrozumienia eskaluje konflikt, a także – jak tej eskalacji uniknąć.

Ula Kijak

reżyserka, aktywistka, artywistka; dra sztuki w dziedzinie sztuk teatralnych; edukatorka i propagatorka twórczości bez przemocy oraz niehierarchicznych metod kreatywności zespołowej, autorka terminów „kultura przemocowego tworzenia” i „twórczość bez przemocy (nonviolent creativity)”; reżyseruje spektakle oraz inne wydarzenia performatywne, partycypacyjne, interdyscyplinarne i społeczne; tworzyła filmy dokumentalne, reportaże, słuchowiska, teledyski i serial internetowy.